U Akvi S nije iskopano ništa spektakularno

Na Ili­dži kod Sa­ra­je­va za­vrše­no je ar­he­olo­ško is­tra­ži­va­nje an­ti­čkog lo­ka­li­te­ta ur­ba­nog na­se­lja Akva S. Čla­no­vi ti­ma do­maćh i me­đu­na­ro­dnih struč­nja­ka i ar­he­olo­ga ni­su pro­na­šli ni­šta po­se­bno zna­čaj­no, iako su se na­da­li rim­skim ka­me­nim blo­ko­vima nadali na du­bi­ni od 1,25 me­ta­ra ispod ze­mlje.

- Na osno­vu pro­šlo­go­diš­njih re­zul­ta­ta sni­ma­nja ma­gne­to­me­trom i ge­ora­da­ri­ma po­dru­čja po­red rim­ske vi­le i rim­ske ba­nje, oče­ki­va­li smo da će­mo na­ći ma­te­ri­ja­le ko­ji ima­ju ve­ći zna­čaj. Me­đu­tim, pro­na­šli smo sa­mo ulom­ke ke­ra­mi­ke iz rim­skog pe­ri­oda - ka­zao je za "San" član ek­sper­tnog ti­ma i pro­fe­sor is­to­ri­je Že­ljko Gru­bi­šić.

Ke­ra­mi­ku ko­ju su pro­na­šli, ka­ko ka­že, ne­će sla­ti na do­da­tne ana­li­ze, jer se po sa­mo­me ma­te­ri­ja­lu od ko­jeg je na­prav­lje­na već zna da je to rim­ski cri­jep, a pre­po­zna­ju se i pe­ča­ti iz rim­skog pe­ri­oda ko­ji su ko­ri­šte­ni na cri­je­pu. Osim to­ga, pro­na­šli su i ekse­re za ko­je smta­ra­ju da su iz osman­skog pe­ri­oda, dok će kos­ti, odno­sno or­gan­ske ma­te­ri­ja­le ko­je su na­šli, po­sla­ti na C14 i dru­ge ana­li­ze.

Iako ek­sper­tni tim ko­jeg či­ne struč­nja­ci i ar­he­olo­zi Ze­malj­skog mu­ze­ja BiH, na če­lu sa di­re­kto­rom tog mu­ze­ja i is­to­ri­ča­rem Adna­nom Bu­su­la­dži­ćem, te nji­ho­ve ko­le­ge sa Uni­ver­zi­te­ta iz Pen­sil­va­ni­je i Bos­to­na, ar­he­olog i geo­gra­fi­čar Kris­tin Ati­je i Mark Along, te stu­den­ti sa Uni­ver­zi­te­ta Ge­te­burg iz Šved­ske, ni­su pro­na­šli ni­šta zna­čaj­no, Gru­bi­šić sma­tra da sva­ko no­vo is­tra­ži­va­nje i bi­lo ka­kvo ot­kri­va­nje, ali i ka­da ne­ma ni­šta, ipak ima smisla.

- Ka­ko na tom po­dru­čju ne­ma ni­šta, mo­že­mo is­tra­ži­vati os­ta­le son­de i nas­ta­vi­ti is­ko­pa­va­nja - ka­zao je Gru­bi­šić.

Stru­čna vo­di­te­lji­ca me­đu­na­ro­dnog ti­ma is­tra­ži­va­ča Kris­tin Ati­je, ko­ja već tre­ću go­di­nu za­re­dom do­la­zi u Sa­ra­je­vo, ni­je htje­la ko­men­ta­ri­sa­ti is­tra­ži­va­nja na Ili­dži. Ona krat­ko za "San" kaže da ni­je za­do­vo­ljna su­ra­dnjom sa do­ma­ćim čla­no­vi­ma ti­ma. Grubišić, opet, kaže da je problem u tome što je ovo pe­ri­od go­diš­njih odmo­ra, pa stu­den­ti, pro­fe­so­ri i os­ta­li struč­nja­ci ni­su bi­li u mo­gu­ćnos­ti do­ći i po­mo­ći pri­li­kom is­ko­pa­va­nja i pos­tav­lja­nja son­di.

- Tre­bao je to bi­ti mno­go ve­ći is­tra­ži­va­čki pot­hvat, gdje bi se uklju­čio i ve­ći broj stu­de­na­ta Fi­lo­zof­skog fa­kul­te­ta, struč­nja­ka iz Ze­malj­skog mu­ze­ja, ali mi­slim da je pe­ri­od za is­ko­pa­va­nja ve­oma lo­še pla­ni­ran, jer ovo je naj­bo­lje ra­di­ti to­kom pro­lje­ća pa do lje­ta - ka­zao je Gru­bi­šić.


Kako dalje?

Ovo­go­diš­nja ar­he­olo­ška is­tra­ži­va­nja Akve S na Ili­dži su nas­ta­vak pro­šlo­go­diš­nje sa­ra­dnje Za­vo­da za za­šti­tu kul­tur­no-his­to­rij­skog i pri­ro­dnog na­sli­je­đa Kan­to­na Sa­ra­je­vo i Uni­ver­zi­te­ta iz Pen­sil­va­ni­je. Že­ljko Gru­bi­šić kaže da bi se, ako u SAD pro­na­đu fond za da­lja is­tra­ži­va­nja, sa­ra­dnja na is­ko­pa­va­nji­ma na po­dru­čju Ili­dže mo­gla nas­ta­vi­ti.

- Ako toga ne bu­de, on­da bi mi sa Fi­lo­zof­skog fa­kul­te­ta, sa stu­den­ti­ma na od­sje­ku za ar­he­olo­gi­ju, po­ku­ša­li da­lje is­ko­pa­vati- ka­že Gru­bi­šić.

Nisu vidjeli sve snimke

Iako je ovo­go­diš­nje is­ko­pa­va­nje za­vrše­no, stru­čnjaci iz Pen­sil­va­ni­je i Bos­to­na još uvi­jek ni­u do­ma­ćim čla­no­vi­ma ti­ma po­ka­zao cje­lo­ku­pne re­zul­ta­te pro­šlo­go­diš­njih ge­ora­dar­skih sni­ma­ka po­dru­čja an­ti­čkog ur­ba­nog na­se­lja Akva S na Ili­dži.

- Na osno­vu tih re­zul­ta­ta oni su na­pra­vi­li pro­gram is­ko­pa­va­nja, ali ti re­zul­ta­ti na­ma još uvi­jek ni­su po­zna­ti. Na­da­mo da ćemo ih brzo vidjeti - ka­že Željko Gru­bi­šić.

http://www.san.ba/index.php?id=7632

Galovo (Hrvatska): pronađeni prvi ostaci nadzemne građevine

Na arheološkom lokalitetu Galovu u Slavonskome Brodu, gdje arheolozi već 12 godina istražuju osam tisuća godina staro naselje starčevačke kulture iz mlađega kamenog doba, prvi su put otkriveni ostaci nadzemne građevine.

Riječ je o dosada najstarijem otkrivenom nadzemnom objektu u Hrvatskoj, kazala je voditeljica istraživanja dr. Kornelija Minichreiter. Smatra to znanstvenom senzacijom jer, kako kaže, 'to mijenja sliku razvoja starčevačke kulture'.

Građevina je velika sedam puta sedam metara. Do sada je u arheologiji bilo poznato da se tek u kasnoj fazi starčevačke kulture javljaju nadzemni objekti, kakvi su nađeni u Vinkovcima. Međutim, mi ovdje pomičemo kronologiju za tisuću godina unazad i možemo pouzdano tvrditi da su se na ovim prostorima već prije osam tisuća godina gradili nadzemni objekti, ustvrdila je Minichreiter.

Da je riječ o velikom rezultatu brodskih istraživanja, smatra i dr. Zorko Marković s Instituta za arheologiju. To je iznenađenje i to baca novo svjetlo i na cijeli razvoj tzv. gradova s nadzemnim kućama, dodaje Marković.

Arheološko nalazište Galovo svrstava se među stotinu najvažnijih arheoloških lokaliteta u Hrvatskoj. Istraživanja se obavljaju na oko 150 četvornih metara, tako da su u proteklih 12 godina arheolozi istražili blizu tri tisuće četvornih metara zemljišta. Našli su i vrijedne nalaze na osnovi kojih se rekonstruira razvoj i život stanovnika mlađega kamenog doba.

No osim te građevine, što je sjajan nalaz, otkrili smo i jamu s puno ulomaka keramičkog posuđa, krušnih i keramičkih peći kao i životinjske kosti, tako da ćemo znati čime su se hranili stanovnici naselja Galova, kazala je dr. Kornelija Minichreiter.

http://www.culturenet.hr/default.aspx?id=26765
http://www.sbonline.net/slavonski-brod/galovo/album/album.htm
http://www.hrt.hr/index.php?id=76&tx_ttnews[tt_news]=43971&tx_ttnews[backPid]=23&cHash=e3f11a0734

Tajne srednjovjekovne nekropole na domak Šipova

BANjA LUKA - Tajne koje krije srednjovjekovna nekropola iz Šipova otkriva ovih dana antropolog Sofija Stefanović iz Beograda, koja je gost Muzeja Republike Srpske.

Stefanovićeva, zajedno sa saradnicom, magistrom arheologom Katarinom Živanović, pronalazi nove detalje na skeletima iz nekropole.

- Reč je o nekropoli sa lokaliteta Šipovo, koju je Muzej Republike Srpske, u saradnji sa Filozofskim fakultetom iz Beograda, počeo da istražuje 1998. godine. Nekropola, odnosno srednjovekovno groblje nije istraženo u celini. Trenutno radimo antropološku analizu ljudskih skeletnih ostataka. Ova analiza nam pruža mnogo podataka o tome kako su izgledali i živeli ljudi u srednjem veku na ovom prostoru, što je za nas gotovo potpuno nepoznato - kaže Sofija Stefanović.

Ona ističe dobru saradnju Odeljenja za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu sa Muzejom Republike Srpske.

- Dobro je da smo, između ostalog, istražili dva groba u kojima su ljudi sahranjeni sa mamuzama. Analizom kostiju otkrili smo uzroke smrti, odnosno da su oni poginuli u nekom vojnom sukobu.

Zato su i sahranjeni sa mamuzama u kojima su bili u trenutku borbe - priča Stefanovićeva.
Prema njenim riječima, u ovoj nekropoli sahranjivani su vojnici, ali i žene i djeca.

- Interesantno je da na ovim skeletima nigde nismo našli tragove karijesa, ljudi su imali izuzetno zdrave zube. Pojedina deca patila su od nedostataka u ishrani. Slažemo deo po deo slagalice, a nekropola nam pruža mogućnost da ovaj nepoznat period dublje istražimo - istakla je Sofija Stefanović.

Viši kustos arheolog Muzeja Republike Srpske Goran Simonović podsjeća da je ova nekropola djelimično istražena 1998. i 1999. godine.

- Nekropola je smještena u centru srednjovjekovne župe Pliva. Sudeći po nalazima iz grobova može se zaključiti da je tu bio centar župe. Po onome što su do sada pokazali nalazi može se govoriti o tri vremenska horizonta. Najstariji datiraju iz devetog vijeka. Pronađeni su vrijedni primjerci nakita, kao i mamuze - rekao je Simonović.

On je istakao da su sve ranije analize vezane za nekropolu bile nepotpune bez antropologa.

- Spajanjem rezultata arheološkog i antropološkog istraživanja može se doći do prave slike o ljudima koji su tu sahranjivani, o njihovim životima, običajima, vjerovanjima. Nadamo se da ćemo istraživanje završiti sljedeće godine, odnosno započeti završnu fazu. Može se očekivati da ćemo uz nekropolu pronaći i jedan crkveni objekat - smatra Goran Simonović.

Ovaj projekat finansira Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske.

Soko Grad

- Župa Pliva je bila jedna od manjih župa zapadne oblasti. Ona je imala jedan grad, Soko Grad, koji je danas dobro očuvan u odnosu na neke druge. Istraživan je dva puta, građen je u nekoliko faza, a najstarija je iz 13. vijeka - kaže Goran Simonović.

http://www.glassrpske.com/vijest/9/kultura/25329/lat/Tajne-srednjovjekovne-nekropole-na-domak-Sipova.html

Nastavljena arheološka istraživanja na Bijeloj tabiji

Stručni arheološki tim Muzeja Sarajeva, pod vodstvom Adnana Muftarevića, nastavio je prošle sedmice sa arheološkim istraživanjima na lokaitetu Bijela tabija u sarajevskoj općini Stari Grad.

Muftarević je danas izjavio za Fenu da se trenutno radi na iskopavanju jednog poligonalnog objekta iz osmanskog perioda, čija bi se namjena trebala utvrditi daljnjim istraživanjem.

Osim toga, u ovoj fazi radova nađeno je dosta primjeraka osmanske keramike, životinjske i ljudske kosti, a Muftarević posebno ističe vrijednost veoma lijepih primjeraka osmanskih lulica, od kojih je jedna sa žigom radionice.

On je naglasio da je ova faza radova samo jedna od potrebnih kako bi se u potpunosti istražio cijeli areal.

Vrijednost ovogodišnje faze radova je 14.000 KM, a Muftarević procijenjuje da bi radovi, ako bi se nastavili dosadašnjim tempom, mogli trajati i deset godina.

http://www.sarajevo-x.com/clanak/090720016

Sudnji dan

Dani br. 629

Počelo istraživanje antičkog lokaliteta "Aqua S..."

Zavod za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Kantona Sarajevo početkom sedmice je u saradnji sa Kutztown Univerzitetom iz Pensilvanije započeo realizaciju projekta arheološkog istraživanja na antičkom lokalitetu urbanog naselja Aqua S... na Ilidži, potvrdila je danas Feni koordinatorica projekta i arhitekt konzervator Zavoda Nermina Mujezinović.

Rezultat je to prošlogodišnje saradnje Zavoda i pomenutog Univerziteta kada su urađeni georadarsko snimanje lokaliteta, detaljna kartiranja i niz pripremnih radnji neophodnih za realizaciju projekta. Tada je potpisan i Memorandum o saradnji te dvije institucije.

Na projektu još sarađuju i Zemaljski muzej BiH, Univerzitet Gothenburg iz Švedske te Boston Univerzitet, a podržala ga je i Općina Ilidža.Mujezinović navodi da će, prema planiranoj dinamici, terenski rad trajati oko četiri sedmice, nakon čega će se pristupiti analizi i obradi rezultata, te izradi odgovarajuće dokumentacije.

Riječ je o lokalitetu koji je u stručnoj arheološkoj literaturi definiran kao rimsko naselje epigrafski dokazano kao kolonija, što predstavlja najveći pravni status nekog urbanog naselja u rimskom pravu.

Arheološki je iznimno zanimljiv i prepoznat još u austrougarskom periodu. Prostor općine Ilidža oduvijek je bio predmetom intenzivnih istraživanja koja su se u više navrata nastavila sve do sredine 20. stoljeća. Tada je istraženo šire područje lokaliteta te otkriveno postojanje nekoliko objekata. Među najmonumentalnije spada rimski hospicij - liječilište i vila urbana.

Stručni tim na realizaciji projekta istraživanja činit će bh. i međunarodni eksperti - arheolozi, historičari, arhitekti-konzervatori i historičari umjetnosti, podcrtala je Mujezinović. Stručni voditelj istraživanja bit će istoričar i direktor Zemaljskog muzeja BiH Adnan Busuladžić, koordinatorica projekta Nermina Mujezinović te članica tima arheologinja Ljiljana Jevtić.

Članove međunarodnog tima će, kao stručni voditelj istraživanja, predvoditi Christine Atiyeh sa Univerziteta u Pensilvaniji, dok će ostali članovi biti Mark Alonge s Boston Univerziteta, Christopher Sevara, Elisabeth Nikalsson i Daniel Gillberg sa švedskog Univerziteta Gothenburg, te Scott Atiyeh s Instituta za umjetnost u San Francisku.

Projekt će se u cjelosti finansirati iz granta koji je osigurao Univerzitet u Pensilvaniji, dok će se Zavod naći u ulozi investitora.

http://www.sarajevo-x.com/clanak/090702032